Zuzanna Orlińska - "Wstydu za grosz!"

Autor: Zuzanna Orlińska

Tytuł: Wstydu za grosz!

Wydawnictwo: Nasza Księgarnia

Rok wydania: 2020

Liczba stron: 288

Ocena: 8/10

Wiek: 10-14 lat   

Opis: 

  II Nagroda w V Konkursie Literackim im. Astrid Lindgren na współczesną książkę dla dzieci i młodzieży.

W jaki sposób przetrwać wśród tygrysów, gdy się jest zębiełkiem białawym? Czy w świecie replikantów potrzebni są romantyczni wieszcze? I co zrobić, by przekonać ludzi, że młodość nie zależy od metryki urodzenia? Jeśli szukasz odpowiedzi na podobne pytania, przeczytaj "Wstydu za grosz!". Wciśnij czwórkę, jeżeli wolisz otrzymać darmowy jajowar…
 

Pełna humoru i mądrości powieść Zuzanny Orlińskiej to historia dwóch niezwykłych kobiet, które – każda na swój sposób – próbują walczyć z presją społeczną. Nastoletnia Julianka bardzo się różni od koleżanek z klasy i jest przekonana, że ma więcej z zębiełka niż ze zmysłowej tygrysicy. Z kolei jej przebojowa babcia Delfina to reżyserka, która czuje, że zaczyna być dyskryminowana ze względu na wiek. Z braku lepszych propozycji Delfina postanawia poprowadzić warsztaty teatralne dla koła seniorów w gminnym domu kultury. Gdy zapada decyzja o wystawieniu sztuki, starsza pani nie ma wątpliwości, że muszą to być Dziady… a może po prostu Dziadki?  

Recenzja:

Wstyd to emocja wpisana w naszą codzienność. Wstydzimy się różnych rzeczy i sytuacji. Czasami przysparzają nam one smutku, a innym razem są nawet powodem do śmiechu. Wstydu za grosz! to najnowsza powieść Zuzanny Orlińskiej, nagrodzona w piątym Konkursie Literackim imienia Astrid Lindgren. Autorce zatem należą się ogromne gratulacje. Czy mnie również, tak jak jury konkursowe urzekła jej opowieść? Oczywiście! Bardzo miło spędziłam czas podczas jej czytania. Dwie kobiety, które dzięki niej poznałam wprowadziły w moją codzienność nieco śmiechu, wartościowych przemyśleń i podziwu dla ich dokonań, a szczególnie dla tej starszej z nich.

Książka dedykowana jest dzieciom od dziesiątego roku życia. Chociaż mój syn ma dziewięć lat to z chęcią słuchał jej fragmentów. Myślę, że w całości jest ona raczej bardziej odpowiednia dla nieco starszych dzieci, młodzieży oraz dorosłych. Ja jako już niemal trzydziestolatka przeczytałam ją z niemałym zainteresowaniem. Nie miałam poczucia, że czytam książkę dla nastolatków, zwłaszcza, że wiek występujących w niej bohaterów charakteryzuje się dużą rozpiętością. Bardzo spodobał mi się pomysł na fabułę a jeszcze bardziej kreacja bohaterów. Cieszę się, że jednym z nich jest starsza osoba. Można nawet podsunąć tę książkę swoim babciom, by utwierdziły się w przekonaniu, że przebojowość i rozwój własnych zainteresowań w ich wieku nie jest wcale nie na miejscu.

"Pomyślała, że już przeszło miesiąc minął od chwili, kiedy siedziała na tej kanapie, przekonana, że jej życie właśnie się skończyło, pewna, że nie wróci więcej do szkoły. A nie tylko nic się nie skończyło, lecz nawet coś się zaczęło i ona, choć siedzi w tym samym miejscu, oparta o tę samą poduszkę, pije z tej samej filiżanki i głaszcze tego samego kota jest zupełnie innym człowiekiem."

 

W książce zatytułowanej Wstydu za grosz! mamy dwie główne bohaterki, a więc wnuczkę Juliannę i babcię Delfinę. Nastolatka przechodzi ciężki okres w swoim życiu, gdyż doznała upokorzenia w szkole. Będzie się też borykała z problemami dotyczącymi pierwszego związku oraz tymi rodzinnymi. Jej babcia pomimo wieku jest energiczną kobietą, która ciągle rozwija się zawodowo. Razem ze swoim kolegą, wnuczką i jej znajomym z klasy przygotowują spektakl z udziałem seniorów na podstawie utworu Dziady Adama Mickiewicza. Jakie trudności napotkają po drodze i czy wstyd w końcu się od nich odczepi? Nie będzie to wcale takie proste, bo nic takie nie jest i przez to też, ta powieść jest taka wyrazista, pełna prawdy i szczerości.

Jest to fantastycznie i ciekawie napisana opowieść o dylematach współczesnej młodzieży i osób starszych. Autorka doskonale połączyła te dwa światy ukazując ich blaski i cienie. Z postaw i sposobu życia bohaterów oraz z sytuacji, w których się znaleźli można czerpać wartości przekładając je na własne życie. Historia utrzymana jest w zabawnym tonie, napisana przystępnym. językiem. Zawiera odwołania i aluzje do aktualnych zachowań naszego społeczeństwa. Nie bez znaczenia jest tu temat jego wpływu na nas samych, a zwłaszcza oceny przez innych naszego postępowania i odgórnych oczekiwań, które nam oni stawiają. Przeczytajcie i przekonajcie się, że w tym zwariowanym świecie każdy ma prawo i szansę być po prostu sobą. Na wyróżnienie zasługuje także postać Alika, który jest młodzieńcem niezwykle wartościowym i zupełnie nie na topie, ale dzięki temu polubiłam go całym sercem. Z pewnością w was też wywoła podobne uczucia.

Książka pomimo dziecięcego projektu okładki jest skierowana do nastolatków i taką też ma formę wydania. Nie ma w niej bowiem ilustracji a i jej objętość jest dość spora. Zuzanna Orlińska stworzyła ciekawą, promieniującą i wartościową opowieść, która ukazując różne oblicza wstydu podnosi nas na duchu i zachęca do samorealizacji.

Wstydu za grosz! pokaże wam, że nawet najbardziej żenująca sytuacja w życiu zostaje zapomniana. Zachęci do spojrzenia na pewne sprawy z dystansem. Nagrodzi nas dobrym humorem i zażegna problem wyboru wartościowej książki dla nastolatków i nie tylko dla nich...

Książkę zrecenzowałam dzięki uprzejmości wydawnictwa  Nasza Księgarnia.